Nazwa obiektu: Budynek Poczty
Adres obiektu: ul. Jacka Malczewskiego 5 (dawna Warszawska)
Czas powstania obiektu: około 1825-1866 r.
Najważniejsze przebudowy/ rozbudowy obiektu: 1866 r., 1881 r.
Projektant obiektu: Alfred Dickenstein
Zleceniodawca obiektu: Ignacy Podymowicz
Opis obiektu: Obiekt wpisany do rejestru zabytków pod Nr 365/A/87 z dnia 03.12.1987 r. Urząd Pocztowy w Radomiu nr 9 zajmuje dwa, powiązane funkcjonalnie ze sobą budynki, o autonomicznych elewacjach utrzymanych w stylistyce klasycyzującej. Część południowo-zachodnia, dwupiętrowa, 7-osiowa, z jednoosiową dobudówką od zachodu. W zdobionym boniowaniem parterze, oś środkową zaakcentowano zabudowanym przedsionkiem, będącym podstawą tarasu na piętrze. Otwory okienne oddzielone są od siebie pilastrami w wielkim porządku (czyli przechodzącymi przez dwie kondygnacje). Okna piętra obramione zostały opaskami i zwieńczone trójkątnymi naczółkami, przerwanymi kartuszem ze znakiem rozpoznawczym – logiem firmowym Poczty Polskiej – trąbką. Niższe i skromniejsze okna drugiego piętra udekorowane zostały jedynie profilowaną opaską. Część północno-wschodnia, piętrowa, o wysokich kondygnacjach, które dorównują wysokości trzem kondygnacjom części sąsiedniej; obie podzielone na trzy główne osie, z których każda ujęta została parą pilastrów (jońskich w parterze i korynckich na piętrze) oraz wzbogacona pilastrem na skraju elewacji. Otwory parteru zamknięte łukiem, w osi środkowej – zdwojone, ujęte opaskami. Oś środkową piętra zajmuje balkon z tralkową balustradą, ze wspornikami z trąbką pocztową; drzwi balkonowe i wąskie okna w boku ujęte zostały jednym rozbudowanym obramieniem nawiązującym do antycznych portali: z półkolumnami, łukiem nad drzwiami i kartuszami z logiem nad oknami. Okna na osiach bocznych piętra z opaskami i naczółkiem odcinkowym, strefa podokienna z dekoracją tralkową. Całość zwieńczona gładkim fryzem i gzymsem koronującym. Obiekt ten jest jednym z niewielu przykładów budynku świeckiego w Radomiu, którego funkcja (pierwotna i obecna!) zostały zaakcentowane w jego dekoracji.
Historia obiektu: Radomska poczta już przed 1795 r. posiadała zespół drewnianych budynków, które obejmowały pomieszczenia dla dyrekcji, pocztmistrza, stajnie dla koni oraz wozownię i stację dyliżansów. Ok. 1825 r. Ignacy Podymowicz wzniósł w pobliżu starych zabudowań, murowany budynek klasycystyczny według projektu Alfreda Dickensteina. Po 1866 r. wzniesiono obok drugi budynek, z którym pierwszy został połączony oraz zabudowę pomocniczą (stajnie, wozownie, stację dyliżansów). Pocztę przebudowano w 1881 r. Budynki mieściły od 1844 r. Gubernialny Kantor Pocztowy, który w 1884 r. łącząc z zarządem poczt i telegrafów, przekształcono w Kantor Pocztowo-Telegraficzny II klasy (należący do Warszawskiego Okręgu Pocztowo-Telegraficznego). Od początku 1918 r. siedziba Polskiego Urzędu Pocztowego, która w międzywojniu podlegała Dyrekcji Poczt i Telegrafów w Lublinie. Po wyzwoleniu Radomia pierwszy urząd pocztowy uruchomiono dn. 22.01.1945 r.
Literatura, źródła:
J. Sekulski, Encyklopedia Radomia. Nowe Wydanie, Radom 2012, s. 225.
Wykonanie robót budowlanych i aranżacji wnętrza placówki Banku Pocztowego w budynku Urzędu Poczty nr 9 w Radomiu, proj. Bartłomiej Madejowski, 2015, WUOZ w Radomiu.
Dodaj wspomnienie