Willa przy zakładach Fajansowych na zdjęciu z lat 70. XX w. Z Archiwum Konserwatora Zabytków

Fabryka Wyrobów Fajansowych na ul. Okulickiego

Nazwa obiektu: Fabryka Wyrobów Fajansowych na ul. Okulickiego

Inne, zwyczajowe/ potoczne nazwy obiektu: „Radimp”

Adres obiektu: ul. Leopolda Okulickiego 8 (dawniej Mleczna)

Czas powstania obiektu: XIX-XX w.

Projektant obiektu: nieznany

Zleceniodawca obiektu: Fryderyk August Schnierstein/ Abraham Rottenberg/ Zakład Płytek i Wyrobów Sanitarnych

Opis obiektu: Zabudowania fabryczne znajdują się w głębi działki. W obecnym kształcie pochodzą z rozbudowy i modernizacji zakładu przeprowadzonej w okresie PRL

Historia obiektu: Ulica Leopolda Okulickiego, przy której znajduje się zakład, to dawna Grobla Mleczna – wyprostowana i usypana w 1821 r. W miejscu, gdzie nieprzerwanie od 1900 r. – jako bodaj najdłużej działająca fabryka tej branży w Polsce – funkcjonuje Zakład produkujący galanterię sanitarną, w 1818 r. rozpoczęła się nowożytna era radomskiego garbarstwa. Wówczas to, nad rzeką Mleczną, zakład garbarski wybudował tu Fryderyk August Schnierstein. Zapoczątkowane dzieło kontynuował po nim od 1827 r. jego brat August, zaś od 1853 r. – Karol Frölich. Perypetie garbarskie zakończyły się w tym miejscu wraz z upływem XIX w. W 1900 r. w odkupionych zabudowaniach pierwszą Wytwórnię Wyrobów Fajansowych założył tu Szmerek Brams. Zakład ten w 1907 r. przejął i znacznie rozwinął Abraham Rottenberg. Na wiele dziesięcioleci symbolem fajansówki stał się słonik (wyroby sanitarne z tym znakiem do dziś znajdują się w wielu domach w Radomiu i Polsce). W latach 30. XX w. fabryka  Rottenberga oferowała klientom między innymi: miski klozetowe “Panama”, “Columbia”, “Sanitas”, “Włoska” i “Turecka”; umywalki “Venus”, “Era”, “Milano”, Lux”, “Silex”, “Omega”, “Roma” oraz bidety “Piccolo”. Tuż przed wybuchem II wojny światowej zakład zatrudniał ponad 150 pracowników. Dalsze losy fabryki odzwierciedlają burzliwe dzieje Polski – podczas wojny zakład przejęli Niemcy, a po 1945 r. został upaństwowiony. Tym sposobem w 1949 r. obiekt przyjął nazwę Fabryka Fajansu „Radom I”, a rok później został połączony z Wytwórnią Płytek Ściennych M.L. Chmielarz, tworząc Zakład Płytek i Wyrobów Sanitarnych. Fabryka z ul. Okulickiego przez lata była jedną z nielicznych w Polsce produkujących płytki fajansowe do kuchni i łazienek. W 1989 r. Fabryka wraz z Centralą Exportowo-Importową „Impexmetal” utworzyła spółkę „Radimp”. Ta w 1996 r. z kolei przejęta została przez prywatną firmę „Elbar-Katowice” zachowując swą nazwę. Ostatecznie fabryka stała się własnością Armatury Kraków i (zmieniając początkowo nazwę na „Armadimp”) funkcjonuje do dziś jako firma produkująca ceramikę sanitarną.

Artystyczne konteksty obiektu: Dziedziniec Zakładu „Armadimp” w czerwcu 2015 r. stał się miejscem jednego z przystanków na trasie organizowanej przez Ośrodek Kultury i Sztuki „Resursa Obywatelska” imprezy „Anima Urbis – Dusza Miasta”, podczas której mieszkańcy przemierzają Radom w poszukiwaniu tytułowej duszy miasta i odwiedzają na co dzień niedostępne miejsca i obiekty.

Literatura, źródła:

J. Sekulski, Encyklopedia Radomia. Nowe Wydanie, Radom 2012, s. 84-85, 354, 361-362.

Dodaj wspomnienie

Aby doadć wspomnienie musisz być zalogowany
  Subskrybuj  
Powiadom o