Nazwa obiektu: Resursa Obywatelska
Adres obiektu: ul. Jacka Malczewskiego 16
Czas powstania obiektu: 1851-1852 r.
Najważniejsze przebudowy/ rozbudowy obiektu: 1923 r. – przebudowa na potrzeby „Teatru Rozmaitości”; 2004-2005 r. – kompleksowa modernizacja obiektu
Projektant obiektu: Ludwik Bartłomiej Radziszewski (1805-1859)
Zleceniodawca obiektu: Rada Opiekuńcza Zakładów Dobroczynnych Powiatu Radomskiego
Opis obiektu: Obiekt wpisany do rejestru zabytków pod datą 27.08.1983 r. i Nr 222/A/83. Jest to neorenesansowy, parterowy, budynek z piętrową częścią frontową, zwieńczoną tympanonem wypełnionym płaskorzeźbą przedstawiającą personifikację Caritas (dobroczynność). Trójkątny szczyt budynku wieńczą charakterystyczne elementy rzeźbiarskie: posągi trzech muz – Klio w szczycie (muza historii) , Melpomene z lewej strony (muza tragedii) oraz Euterpe z prawej strony (muza pieśni lirycznej). Autorem płaskorzeźby i zapewne figur muz był Wojciech Święcicki – wybitny rzeźbiarz warszawski. Budynek posiada dwa parterowe skrzydła boczne, usytuowane wzdłuż ulic Malczewskiego i Struga. Oryginalny wystrój wnętrz (m.in. żyrandole, żeliwne galerie z tarasami na słupach) nie zachował się. Przed budynkiem w 1919 r. zasadzony został Dąb Wolności, a w 1985 r. odsłonięty pomnik Jacka Malczewskiego.
Historia obiektu: W 1850 roku Rada Opiekuńcza Zakładów Dobroczynnych Powiatu Radomskiego postanowiła wybudować w Radomiu obiekt, z którego dochody miały być przeznaczone na szpital św. Kazimierza, którym zarządzała. Gmach według projektu Ludwika Radziszewskiego – pomocnika budowniczego guberni radomskiej, absolwenta UW i autora projektu m.in. Budynku Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Radomiu, wybudowano w latach 1851-1852 na działce usytuowanej przy szpitalu św. Kazimierza, na rozwidleniu dróg do Warszawy i Kozienic – stąd charakterystyczny kształt budynku. Po zakończeniu budowy obiekt wynajęła założona w 1829 roku Resursa Obywatelska, która zajmowała go do 1914 roku (z przerwą w latach 1861-1867, spowodowaną zawieszeniem przez władze carskie). W 1903 r. Resursę odwiedził Henryk Sienkiewicz (o czym przypomina tablica wewnątrz budynku). W czasie I wojny światowej budynek zajmował szpital wojskowy. W 1918 roku obiekt przekazano miastu, jednak podczas wojny polsko-bolszewickiej ponownie ulokowano w nim szpital. W 1921 roku budynek stał się własnością Związku Specjalnego dla Wspólnego Utrzymania Szpitali w Mieście Radomiu i Powiecie Radomskim, który przebudował salę widowiskową na potrzeby utworzonego w 1922 roku Teatru Rozmaitości. Podczas II wojny światowej budynek zajmował niemiecki dom kultury („Deutsches Haus”), na który w 1943 r. dokonany został zamach – o czym przypomina tablica z jednej z zewnętrznych ścian budynku. W okresie PRL Resursa stała się siedzibą domów kultury Radomskich Zakładów Garbarskich i Radomskich Zakładów Obuwniczych. Od 1955 roku w budynku działały kina „Przyjaźń” i „Pokolenie”, zlikwidowane w 1990 roku. W latach 1986-1999 budynek był siedzibą Wojewódzkiego Ośrodka Kultury i Sztuki. Od likwidacji województwa radomskiego w budynku działa Ośrodek Kultury i Sztuki „Resursa Obywatelska”. W latach 2004-2005 przeprowadzony został generalny remont budynku.
Literatura, źródła:
W.M. Kowalik, Resursa Obywatelska, „Wczoraj i Dziś Radomia” 2000, nr 8, s. 21-23.
Dodaj wspomnienie