Nazwa obiektu: Osiedle Planty
Inne, zwyczajowe/ potoczne nazwy obiektu: Stare Planty, Osiedle Fabryki Broni
Adres obiektu: kwartał zamknięty ulicami: R. Traugutta, A. Dowkontta, T. Kościuszki
Czas powstania obiektu: 1923–1928 r.; rozbudowa 1950–1955 r.; 1956-1958 r.
Projektant obiektu: autor projektu z lat 1923-28 nieznany; autor rozbudowy powojennej – Romuald Gürtler
Zleceniodawca obiektu: Państwowa Fabryka Broni w Radomiu
Opis obiektu: Osiedle tworzą bloki 3 i 4-ro kondygnacyjne z charakterystycznymi dwuspadowymi dachami. Osiedle Planty jest założeniem jednorodnym stylistycznie. Do wystroju zewnętrznego budynków wykorzystano elementy historyzujące – neorenesansowe i neobarokowe. Boniowania w partii parteru, ślepe arkady i portyki, lizeny, szczyty zwieńczone sterczynami z kulami, proste opaski gzymsowe i kordonowe.
Historia obiektu: Budowę osiedla rozpoczęto jednocześnie z budową Fabryki Broni. Prace budowlane prowadziła Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych i Budowlanych „W. Paszkowski, F. Próchnicki i S-ka” z Warszawy. Jako pierwszy wybudowano dom mieszkalny dla wysoko kwalifikowanych pracowników Fabryki Broni, przy ul. Kościuszki 6. W latach II wojny światowej mieściła się w nim siedziba radomskiego Gestapo. Budynki mieszkalne dla pozostałych pracowników Fabryki Broni ustawiono obrzeżnie wzdłuż ulic z obszernymi podwórkami w środku. Następnie wybudowano Kasyno zakładowe, łaźnię, po drugiej stronie ulicy T. Kościuszki wzniesiony został przez Radomskie Towarzystwo Kursów Technicznych budynek dla Państwowej Średniej Szkoły Technicznej Kolejowej, oraz stadion sportowy im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Osiedle rozbudowano w latach 1950-55 według projektu opracowanego przez „Miastoprojekt” z Warszawy. Przy ul. T. Kościuszki w latach 1956-58 wybudowano 4 ośmiokondygnacyjne punktowce (pierwsze tak wysokie budynki mieszkalne w Radomiu, z windami), według projektu S. Skibniewskiego. Łącznie w tym okresie wybudowano 37 budynków. Osiedle wyposażono w komplet budynków użyteczności publicznej – szkołę, przedszkole, oraz lokale usługowe. W latach późniejszych uzupełniono osiedle kilkoma budynkami – przy ul. R. Traugutta. Terenami zielonymi dla osiedla jest Park „Planty” założony w latach międzywojennych wzdłuż skanalizowanego i zasypanego Strumienia Południowego.
Artystyczne konteksty obiektu: Przestrzeń osiedla niejednokrotnie stawała się miejscem rozgrywania się wydarzeń ujętych w twórczości literackiej współczesnych pisarzy radomskich. Np. na Plantach mieszka policjant z wydziału dochodzeniowo-śledczego radomskiej “jedynki” Gerard Burzyński, jeden z bohaterów kryminału Grzegorza Bartosa „Cukiereczek”.
Literatura, źródła:
E. Maj, Radomskie osiedla, „Radomir” 1989, nr 1, s. 3–15.
J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009.
Dodaj wspomnienie